De Relmuis of ook wel bekend als zevenslaper is een klein knaagdier uit de familie slaapmuizen (Gliridae). Al doet de naam vermoeden dat het om een muis gaat, is dit niet het geval. Het is een geheel eigen soort op zich. De relmuis mag dan wel klein zijn, toch is deze de grootste onder de slaapmuizen van Europa. De lichaamslengte van deze dieren kan variëren van 13 tot 19 centimeter. Kenmerkend voor de relmuis is zijn pluimstaartje, deze is net iets korter dan zijn lichaam en is c.a. 12 tot 15 centimeter. De vacht van Relmuizen is grijsbruine van kleur en over de rug loopt een donkere aalstreep. Het buikje is lichter van kleur.
Lichaamsgewicht: 70 en de 200 gram
Levensverwachting: 2 tot 3 jaar
De Relmuis komt van nature in Zuid- en Midden-Europa voor en is in 1902 ingevoerd in Engeland. Het zijn nachtdieren. Slaapmuizen houden van een warm klimaat. De meest noordelijke grens waar de dieren in het wild nog voorkomen is daarom Zuid-Limburg.
Relmuizen kunnen wel 7 jaar oud worden, dat is bijzonder oud in vergelijking met andere knaagdieren.
Vroeger leefden Relmuizen ook in Nederland, dan hebben we het over de periode voor de ijstijd, toen Nederland nog een tropisch klimaat had. Pas vanaf het Pleistoceen toen het klimaat kouder werd in Nederland en de bossen verdwenen, verdween ook de Relmuis. Tegenwoordig leven Relmuizen alleen nog in Zuid Limburg, omdat het daar nog warm genoeg is.
Relmuizen leven in kleine groepen
Een groep van meerdere vrouwtjes kan doorgaans probleemloos worden gehouden
Houd 1 gecastreerd mannetje met 1 of 3 - 4 vrouwtjes ongecastreerde mannetjes mogen niet samen worden gehouden (vechten voor de hiërarchie)
Relmuis als huisdier
Relmuizen kunnen ook als huisdier gehouden worden. Het is hierbij belangrijk om te kijken naar de natuurlijke behoefte van de dieren en dit zo goed mogelijk terug te laten komen in het verblijf. Relmuizen houden van fruit, het is daarom belangrijk om het verblijf regelmatig te controleren op resten fruit, omdat dit vrij bederfelijk is. Door al dat sappige fruit en vocht plassen relmuizen ook relatief veel, waardoor een goede bodembedekking die goed absorbeert een must is voor de dieren. Afhankelijk van het dieet kan de ontlasting eerder plakkerige zijn. De temperatuur mag bij voorkeur niet onder de 15°C komen.
Relmuizen houden een winterslaap
Van oktober tot en met mei houden Relmuizen in het wild een winterslaap. Ze worden daarom ook wel de "slaapkoppen van de natuur" genoemd. Het zijn ook meteen de dieren met de langste winterslaap en omdat deze 7 maanden duurt worden Relmuizen ook wel "zevenslapers" genoemd.
Tam en vertrouwd maken met de Relmuis
Lees je altijd goed in voordat je besluit Relmuizen te nemen. Het zijn hele leuke dieren die in de met name in de nacht wakker zijn, waardoor ze minder geschikt zijn voor bijvoorbeeld kinderen. Relmuizen zijn heel vriendelijk en nieuwsgierig. In het begin kunnen ze wel schuw en snel zijn. Als de Relmuis eenmaal op de hand zit kan deze goed balanceren dankzij de lange staart, de dieren lopen behendig van de ene naar de andere hand of tussen de vingers door. Dit zorgt ervoor dat ze makkelijker te hanteren zijn in de handen dan bijvoorbeeld Gerbils of Hamsters.
Nieuwe bewoners moeten met name de eerste tijd rustig benaderd worden. De dieren moeten eerst vertrouwd raken met hun eigen verblijf, zich er veilig in voelen alvorens deze op mensen durven af te stappen. Natuurlijk zitten er ook durfals tussen die meteen op je aflopen en sociaal zijn, maar de meeste Muizen zijn toch wel een beetje schuw de eerste tijd. Geef de dieren de tijd en probeer rustig contact te maken door tegen ze te praten. Wat lekkers uit de hand geven werkt vaak ook goed om het vertrouwen van de dieren te winnen.
TIP! Relmuizen zijn dol op nootjes
Huisvesting van de Relmuis
Relmuizen zijn sociale dieren die samen gehouden moeten worden. In het wild leven ze in kleine losse groepjes. In het wild leven de dieren in bomen. Het is daarom goed om het verblijf op klimmen in te richten, maar graven doen ze ook. In de winter verstoppen ze zich namelijk voor hun winterslaap in bomen of in holen in de grond die tot wel 60 cm diep kunnen rijken. Dus een dik pak bodembedekking is ook welkom!
Relmuizen zijn echte klimmers en hebben daarom een ruim en hoog verblijf nodig van minimaal 80 x 40 x 80 cm (lxbxh) voor twee dieren. Voor elk extra dier moet 20% extra grondoppervlak gerekend worden. Een goed verblijf geeft de dieren de mogelijkheid hun natuurlijke gedrag te vertonen. In het wild zijn relmuizen heel actief, dat willen ze in gevangenschap ook graag blijven doen, ze willen zich niet vervelen. De Relmuis heeft een uitgebreid verblijf nodig met veel speel, graaf en klimmogelijkheden. Dankzij de lange staart kunnen Relmuizen hun balans heel goed bewaren waardoor het geweldige klimmers zijn.
Hamsterscaping is ook erg leuk voor Relmuizen!
Bij ons thuis vertaald zich een goed Relmuisverblijf in een ruim verblijf met heel veel uitdaging en voldoende schuilplekjes. Hierbij is een terrarium de beste keus dankzij het gesloten karakter. Wel is het belangrijk dat een terrarium een goede ventilatie mogelijk maakt, dus bij voorkeur twee roosters heeft (boven en onder). Dit is met name in de zomer belangrijk als de temperaturen oplopen tot boven de 25°C.
Huisje voor een Relmuisje
Relmuizen hebben geluk! want heel veel huisjes die voor hamsters gemaakt worden hebben ook een goed formaat voor Relmuizen. Het zijn prooidieren en houden er niet van om open en bloot door het verblijf te lopen, als ze af en toe een schuilhuisje tegenkomen waar ze in weg kunnen schieten, voelen ze zich al een stuk veiliger. Relmuizen slapen graag samen, daarom moet minimaal één huis in het verblijf groot genoeg zijn om de hele groep onderdak te kunnen bieden. Daarnaast is één extra slaaphuisje of verstopplekje per Relmuis ideaal. De dieren vinden het prettig om samen te slapen, maar ze moeten eigenlijk ook een plekje hebben waar ze zich even terug kunnen trekken.
Ook grashuisjes zijn zeer natuurlijk voor Relmuisjes en vinden de dieren erg leuk omdat het een natuurlijk verstopplekje nabootst.
Bodembedekking voor de Relmuizen
Relmuizen hebben door hun dieet vaak plakkerige ontlasting en plassen veel. Het is belangrijk dat de bodembedekking voor Relmuizen goed absorbeert. Een voorbeeld van goed absorberende bodembedekkers is bijvoorbeeld de Katoen & Katoen. Een leuke mix is bijvoorbeeld de mix van Katoen & Hennepvezel, Katoen & Houtvezel of een mix van Houtvezel, Hennepvezel en Hooi. Het hooi gebruiken de muisjes ook als nestmateriaal. Een ideale hoogte van de bodembedding om in te foerageren en te graven ligt rond de 15 cm.
Relmuizen zijn nestbouwers
Relmuizen zijn echte nestbouwers. Ook willen ze hun nestje graag bekleden met zacht nestmateriaal. Het maken van een nest behoort dus tot het natuurlijke gedrag van een Relmuis. Dit doen ze in de natuur vooral met mos, blaadjes en takjes. Geef de Relmuisjes daarom altijd 15-25 gram nestmateriaal. Muizen nestmateriaal moet lekker zacht zijn, vocht absorberen en breekbare vezels hebben zodat de dieren er niet in verstrikt kunnen raken. Materialen als katoen, hennep, wc papier en hooi zijn ideaal.
Voeding voor Relmuizen
Het is belangrijk om te weten dat er geen speciale voeding bestaat voor Relmuizen. Ons advies is om deze dieren als basis een goede muizenvoeding te geven, aangevuld met een insectenmix en fruit.
Relmuizen zijn omnivoren (alles eters), maar in de praktijk eten ze voornamelijk vegetarisch. In de nacht worden de dieren wakker en gaan op zoek naar voeding. Doen doen ze in het wild door de te foerageren op de bodem van het bos. De voeding van Relmuzien bestaat voornamelijk uit zaden, noten, plantaardige voeding in de vorm van plantendelen en kruiden, maar ook dierlijke eiwitten. Relmuizen vangen in het wild kleine insecten of plunderen de nesten van vogels om de eieren op te eten, daarom is het goed als hun voeding ook dierlijke eiwitten bevat.
Knaagmateriaal om de tanden te slijten
Relmuizen hebben een natuurlijke behoefte om te knagen. Dit komt doordat Relmuizen knaagdieren zijn en doorgroeiende snijtanden hebben. Het is voor deze dieren dus noodzakelijk dat ze ergens op kunnen knagen om de tanden te slijten. Het beste is schors hout daar zijn ze dol op! Als Relmuizen te weinig mogelijkheden hebben tot het slijten van de tanden kunnen de tanden te lang worden of scheef gaan groeien met alle gevolgen van dien.
Knaaghout wordt door knaagdieren gebruikt om hun tanden te slijten. Omdat de tanden van knaagdieren altijd doorgroeien moeten deze regelmatig wat te knagen hebben zodat ze niet te lang worden en scheef gaan groeien.
De meeste Relmuizen knagen heel actief aan schors. Het is echter wel een kwestie van smaak en anderzijds een kwestie van behoefte hoeveel de dieren eraan knagen. Als een Relmuis geen knaagbehoefte heeft omdat de tanden goed op lengte blijven door het voer, hooi of andere knabbels, dan zal hij minder aan knaaghout gaan knagen. Het is wel goed om altijd natuurlijk knaaghout aan te bieden zodat de dieren altijd kunnen knagen als ze knaagbehoefte hebben.
Wist je dat?
Relmuizen het gezoem van hoornaars imiteren om indringers bij hun nest af te schrikken?
Relmuizen zelfs 11 maanden achter elkaar kunnen slapen? Dit gebeurt vooral als de beukenbomen te weinig beukennootjes hebben. Hierdoor hebben de dieren te weinig voeding voor jongen en gaan ze soms al in juli in winterslaap
Voortplanting van de Relmuis
Na de winterslaap, die 7 maanden duurt, gaan Relmuizen naar elkaar op zoek. Dat wil zeggen de vrouwtjes en mannetjes zoeken elkaar op in het wild om te paren. Dit is meestal in juni tot augustus. Als de paring is geslaagd komen er 31 dagen later tussen de twee en negen kleine naakte relmuisjes ter wereld. De dieren krijgen vaak maar één nest per jaar omdat er geen tijd meer is voor een volgend nestje. Zodra de huidige jongen zijn opgevoed, moeten er voorbereidingen getroffen worden voor de naderende winterslaap.
Worpaantal: 1 per jaar
Worpgrootte: 2 - 9
Draagtijd: 31 dagen
Speentijd: vanaf week 4