Winterverlamming bij de Russische Dwerghamster

• Geplaatst op 15 Oktober 2021
• Door Marika Stoevelaar
• Geplaatst in dwerghamster, gezondheid
• 0

Terwijl de Syrische Hamster (Goudhamster) in de winter de show steelt met zijn vermogen om in winterslaap te gaan, weet bijna niemand dat de Russische Dwerghamster een soortgelijk trucje heeft. De Russische Dwerghamster kan namelijk in "Torpor" gaan, ook wel de winterverlamming genoemd. Veel baasjes krijgen de schrik van hun leven dat de dwerghamster is overleden.

In het wild bereiden de dwerghamsters zich eigenlijk de hele zomer voor op de winter. Er moet een voervoorraad aangelegd worden, maar belangrijker nog er moet een speklaagje aangemaakt worden. De voorbereiding op de winter kun je vergelijken met de voorbereiding van beren en andere dieren die een winterslaap houden. Met als groot verschil dat Rusjes niet echt gaan slapen, maar meer gaan sluimeren.

Russische Dwerghamsters leven in gebieden zoals Siberië waar het in de winter bijzonder koud kan worden met temperaturen van -30°C. Het lichaam van de dwerghamsters past zich hierop aan door enerzijds een wintervacht aan te maken en anderzijds energie te besparen. Toch houden dwerghamsters geen winterslaap en blijven ook in de winter actief, echter op een veel lager pitje! Russische Dwerghamsters kunnen hun energiehuishouding namelijk dusdanig reguleren en verlagen tijdens de winter, dat ze op een minimale energie reserve overleven. Hierdoor hebben ze minder voeding nodig en de winter kunnen overbruggen met het gehamsterde eten en zo hun holletje niet uit hoeven.

Waar wordt Torpor door getriggerd

De dwerghamster is het meest gevoelig voor Torpor tijdens de eerste winter. Dan is de eerste trigger al voldoende om in torpor te gaan.

De eerste en belangrijkste trigger om in Torpor te gaan is daglicht. Zodra de dagen korter worden en het eerder donker wordt, gaan de dieren zich voorbereiden op de winter. In veel gevallen begint de vacht te veranderen en ontstaan er witte vlekken, dat is het begin van de wintervacht. De natuurlijke kleurslagen van de Russische Dwerghamsters kunnen hierdoor helemaal wit worden en krijgen een zogenaamde wintervacht, prachtig om te zien!

De volgende trigger is de temperatuur. De dieren merken, naast dat het eerder donker wordt, nu ook dat het kouder wordt en kunnen in een energiebesparende modus gaan - de winterverlamming. De baasjes die hun dieren terugvinden in deze modus schrikken zich meestal een ongeluk! De dwerghamster lijkt namelijk bijna dood. 

Russische Dwerghamsters kunnen bij ons thuis dus ook in Torpor gaan als de omstandigheden goed zijn.

Wat gebeurt er tijdens Torpor

Het lichaam gaat om een energiebesparende stand. Je kunt het vergelijken met een kikker die zich onderin een vijver laat invriezen, om in de lente weer tot leven te komen. De winterverlamming is net zoiets. De dwerghamster verstopt zich diep in zijn holletje, waar hij een nestje heeft gemaakt van blaadjes, gevonden vacht, mos en gaat in slaap.

Een groot verschil met een winterslaap is, dat de dieren elke dag weer wakker worden. De winterverlamming begint ongeveer 30 tot 60 minuten voor zonsopgang en duurt gemiddeld tussen de 4 a 9 uur. Tegen het einde van zo'n periode van verlamming is de lichaamstemperatuur gedaald van de normale 38°C naar zo'n 20°C. 

Lichaamstemperatuur neemt af
Ademhaling is onregelmatig
Stofwisseling vertraagt tot wel 40%
Het totale energieverbruik neemt met 67% af
Hamster voelt koud en slap
Oogjes zijn half dicht of dicht

Is Torpor gevaarlijk?

Nee, Torpor is voor een gezonde dwerghamster niet gevaarlijk, maar het is beter om Torpor te voorkomen. Voor een zieke of verzwakte dwerghamster kan Torpor wel gevaarlijk zijn. Het lichaam gaat vrij makkelijk in een energiebesparende stand, maar kan bij een zieke of zwakke dwerghamster tegen opstartproblemen aanlopen. 

Voorkomen van Torpor

Torpor kan heel eenvoudig voorkomen worden. Als je niet wilt dat je dwerghamster in Torpor gaat, laat dan 's avonds nadat het buiten donker is een lampje branden bij de kooi. Een kleine lichtbron kan het proces al voorkomen of doorbreken. Het is ook goed om ervoor te zorgen dat de temperatuur niet onder de 17°C komt. Het licht is echter het meest bepalend voor de winterverlamming.

Dwerghamster uit Torpor helpen

Een Russische Dwerghamster die in Torpor is, moet heel voorzichtig uit deze toestand worden gehaald. Dat moet geleidelijk gaan, omdat het lichaam weer helemaal op gang moet komen. De prettigste manier is de hamster in de handen nemen en langzaam warmer maken met je eigen lichaamstemperatuur van de handen. De hamster mag ook zeer rustig en voorzichtig geaaid/gemasseerd worden. Op deze manier komt de bloedsomploop weer wat meer op gang en zal de hamster naar een paar minuten weer helemaal bijkomen.