UV Lamp voor knaagdieren & konijnen

• Geplaatst op 6 Juni 2023
• Door DRD Knaagdierwinkel
• Geplaatst in Huisvesting
• 0

UV licht voor knaagdieren en konijnen, hoe zit dat nou precies? Het klopt inderdaad dat sommige knaagdieren en konijnen hier baat bij kunnen hebben. Wij gaan in deze blog uitleggen hoe dat precies zit.

Wat is UV licht precies?

UV staat voor Ultraviolet. Ultraviolette is slechts 3% van de zonne-energie die het oppervlak van onze aarde bereikt. Het bevindt zich in het hoge energetische gedeelte van het elektromagnetische spectrum, net onder zichtbaar licht. Ultraviolette straling is onderverdeeld in drie groepen golflengtes:

UVA - UVA-straling heeft de langste golflengte (320-400 nm) en staat bekend als "langgolvig" UV-licht. Het is aanwezig in zonlicht en speelt een rol bij het zien van kleuren en contrasten. UVA-straling dringt dieper door in de huid en wordt geassocieerd met veroudering van de huid en de vorming van rimpels.
UVB - UVB-straling heeft een gemiddelde golflengte (290-320 nm) en staat bekend als "middellang UV-licht". Het speelt een belangrijke rol bij de aanmaak van vitamine D3 in de huid wanneer deze wordt blootgesteld aan zonlicht. UVB-straling is ook verantwoordelijk voor zonnebrand en kan bij overmatige blootstelling schadelijk zijn.
UVC - UVC-straling heeft de kortste golflengte (180-290 nm) en staat bekend als "kortgolvig" UV-licht. Het is de meest energierijke vorm van UV-licht, maar het meeste UVC wordt geabsorbeerd door de atmosfeer en bereikt het aardoppervlak niet.

Welk UV licht is belangrijk voor knaagdieren?

Voor knaagdieren is met name UVB-licht belangrijk omdat het helpt bij de aanmaak van vitamine D3 in de huid. Vitamine D3 is essentieel voor de opname van calcium in het lichaam van de dieren. Het UVB-licht zorgt ervoor dat een precursor van vitamine D, 7-dehydrocholesterol, in de huid wordt omgezet in pro-vitamine D3. Dit wordt vervolgens door een mechanisme in de huid omgezet in vitamine D3.

Hebben alle knaagdieren Vitamine D3 nodig?

Ja! Alle knaagdieren en konijnen hebben Vitamine D3 nodig. Dit is een essentiële vitamine die absoluut onmisbaar is voor de dieren. 

Waarom hebben knaagdieren en konijnen vitamine D nodig?

Vitamine D3 is essentieel voor een efficiënt calcium opname in het lichaam van de dieren. Zonder Vitamine D wordt calcium zeer slecht opgenomen met alle gevolgen van dien. 

UVB zorgt voor een reactie met de zogenaamde precursor van vitamine D, 7-dehydrocholesterol, in de huid van de dieren en vormt zo pro-vitamine D3. Met de hulp van een mechanisme in de huid, wordt pro-vitamine D3 omgezet in vitamine D3. De lever en nieren zetten vitamine D3 om in zijn actieve vorm; een hormoon (1,25, hydroxy-vitamine D) dat het calcium metabolisme regelt.

Dieren die in het wild ook vlees eten of voeding van dierlijke afkomst halen ook vitamine D uit de voeding. Dieren die enkel planten eten doen dit niet. In planten zit namelijk de Vitamine D2 niet D3 zoals in voeding van dierlijke afkomst. Zo zal in het wild een Cavia, Konijn, Chinchilla en Degoe voornamelijk de Vitamine D3 dankzij de zon verkrijgen.

Wat gebeurt er bij een tekort aan Vitamine D3?

Vitamine D speelt een belangrijke rol bij de kalkhuishouding in het lichaam en daarnaast ook bij de afweer en de spierwerking. Vitamine D is een in vet oplosbare vitamine die in de huid van de dieren wordt aangemaakt. Dieren die buiten komen en toegang hebben tot het zonnetje maken deze vitamine in voldoende mate aan. Dieren die binnen gehouden worden en ook niet in de buurt van een raam staan kunnen een gebrek aan Vitamine D krijgen.

Vitamine D wordt in het lichaam opgeslagen. Knaagdieren die in de zomer af en toe in het zonnetje mogen lopen kunnen Vitamine D aanmaken en opslaan voor de winter, maar vaak is dat niet voldoende en loopt de voorraad Vitamine D snel terug en is in het tweede deel van de donkere periode al nagenoeg op.

Het is een zeer belangrijke vitamine voor het lichaam, met name voor de weerstand. Voor jonge dieren is Vitamine D belangrijk voor de ontwikkeling van de botten.

Symptomen bij Vitamine D tekort: 

• Botontkalking
• Verlaagde weerstand
• Hartritmestoornissen

Niet alle knaagdieren kunnen vitamine D3 uit voeding halen. Dieren die uitsluitend planten eten, zoals cavia's, konijnen, chinchilla's en degoes, verkrijgen vitamine D3 voornamelijk via blootstelling aan zonlicht. Dieren die ook vlees eten of voeding van dierlijke oorsprong krijgen, kunnen vitamine D3 uit hun dieet halen.

Wordt Vitamine D3 ook aan knaagdiervoeding toegevoegd?

Ja, gelukkig wel anders hadden we een groot probleem gehad. Volledige knaagdiervoedingen hebben een juiste hoeveelheid Vitamine D3 plus calcium aan de voeding toegevoegd. Een volledige knaagdiervoeding bevat een analyse waarop je dit kunt aflezen. Een voeding zonder analyse heeft ook geen toegevoegde vitamine D, waardoor er een tekort kan ontstaan.

Vooral bij Cavia's id er een grote angst voor calcium ontstaan omdat deze dieren vaak nierstenen en blaasgruis ontwikkelen door een teveel aan calcium. Bij een juiste Vitamine D : Calcium verhouding wordt de kans op nier en blaasproblemen klein.

Is een UV lamp noodzakelijk voor knaagdieren?

Nee, absoluut niet. Een UV lamp is enkel geschikt voor de gevorderde liefhebber en moet als verrijking gezien worden. Knaagdieren en konijnen krijgen voldoende Vitamine D3 binnen via een goede voeding. Daarnaast kunnen sommige knaagdieren, zoals Cavia's en konijnen in de zomer naar buiten. 

Hoewel een UV-lamp niet noodzakelijk is voor knaagdieren, kan het worden gebruikt als een vorm van verrijking voor gevorderde liefhebbers. Knaagdieren krijgen over het algemeen voldoende vitamine D3 binnen via voeding en blootstelling aan zonlicht. Sommige knaagdieren, zoals degoes en gerbils, die overdag actief zijn en veel tijd in de zon doorbrengen, kunnen echter baat hebben bij een UV-lamp.

Welke knaagdieren hebben baat bij een UV lamp?

Dieren die in het wild overdag actief zijn en veel in de zon zijn, hebben van nature een hogere behoefte aan Vitamine D. Hierbij kun je denken aan Degoes en Gerbils bijvoorbeeld. Maar een Hamster die vooral in het wild buiten de zonnige uren en s' nachts actief is heeft een veel lagere vitamine D behoefte.

Welke UV Lamp is geschikt voor mijn knaagdier?

Dat hangt af van de UV index en deze kun je bepalen door te kijken waar het dier in het wild verblijf en op welke momenten het dier actief is. Zo zal een dier dat overdag in de woestijn actief is, maar enkel onder de grond een lagere UV index hebben dan een dier dat ook boven de grond actief is op dezelfde plek. Ook dieren die overdag actief zijn, maar veel onder een bladerdek schuilen hebben een lagere index. 

Het bepalen van de UV index is nog niet zo makkelijk, daarom raden wij aan een hele lichte lamp te nemen.

Hoe lang mag een UV lamp in het knaagdierverblijf?

Dat zal per knaagdier verschillen en ook per soort verblijf. Zo zal het makkelijker zijn om een UV lamp voor een Cavia of Konijn aan te beiden dan aan een Gerbil. De lamp mag namelijk nooit in direct contact komen met het dier. Er moet altijd een veilige afstand aangehouden worden en ook dient men rekening te houden met kabels en bedrading van de lamp.

Tip! Gebruik een reflector zodat je optimaal gebruik maakt van de intensiteit van de lamp. Een reflector bundelt de stralen op één plek waardoor je minder licht verlies hebt. Hierdoor heb je één spot in het verblijf en daarbuiten zitten de dieren uit het licht.

Het is belangrijk dat het licht niet het gehele verblijf belicht. De dieren moeten er altijd voor kunnen kiezen om eronder te gaan zitten en moeten altijd de mogelijkheid hebben om te kunnen schuilen voor het licht.

Met betrekking tot de tijd is het goed om rustig te beginnen met bijvoorbeeld 10 minuten per dag. Dieren zullen naar behoefte onder de lamp gaan zitten.

Warmtelamp voor knaagdieren?

Er zijn inderdaad ook warmtelampen, maar deze zijn niet altijd geschikt voor knaagdieren. Hoewel sommige knaagdieren zoals Degoes en Gerbils warmte zeker op prijs stellen moet er altijd voorzichtig gedaan worden met warmte. Een warmtelamp in een terrarium is niet geschikt omdat de temperatuur dan te veel oploopt.

Een warmtelamp voor dieren die meer open gehouden worden of in een traliekooi, moet altijd de mogelijkheid gegeven worden om zich af te kunnen zonderen van de lamp, dus de keuze moet bij de dieren zijn om er wel of niet onder te gaan. Een warmtelamp moet heel zwak zijn en mag niet te lang aan staan. De dieren moeten er altijd voor kunnen schuilen.

Ook hier geldt weer dat er gekeken moet worden naar waar de dieren in het wild leven en welke temperaturen ze prettig vinden. Een dier dat in de woestijn leeft waar het 40°C kan worden zal geen lamp nodig hebben van 40°C, omdat deze dieren vaak onder de grond in tunnels leven waar de temperatuur vrij constant vaak rond de 25°C ligt. 

Onze lampen

Wij hebben op dit moment 1 lamp in het assortiment die geschikt is voor alle knaagdieren en konijnen. Dit is vrij zwakke lamp die zowel UVA en UVB afgeeft, maar zeer weinig warmte. We weten dat warmte voor Degoes en Gerbils erg prettig kan zijn, zodra wij hier geschikte lampen voor hebben zullen we deze zeker ook aan het assortiment toevoegen.

UV Lamp mogen niet voor de volgende dieren

UV Lampen mogen niet gebruikt worden voor naakte dieren, met roze/rode ogen en albino's. Deze diergroepen zijn te gevoelig of niet goed beschermd tegen UV licht. Dit zijn ook mutaties die niet in het wild voorkomen.