Deze vitamines hebben Knaagdieren & Konijnen nodig

• Geplaatst op 17 September 2021
• Door DRD Knaagdierwinkel
• Geplaatst in gezondheid
• 0

Vitamines zijn essentieel voor knaagdieren en konijnen. Het grootste deel van de vitamines halen de dieren uit de "complete" voeding, een deel maken ze (onder de juiste omstandigheden) zelf aan en een deel kan apart aangevuld worden via verse groente en supplementen. In deze knaagdierblog vertellen we alles over vitamines voor knaagdieren en konijnen.

Vitamines voor knaagdieren en konijnen

Vitamines kunnen of in water oplosbaar zijn of in vet oplosbaar. Een voorbeeld van in water oplosbare vitamines zijn B en C. In vet oplosbare vitamines zijn bijvoorbeeld de vitamines K, A, D en E. Een ezelsbruggetje die hierbij kan helpen is het woord "KADE".

Vitamines die in water oplosbaar zijn, kan het lichaam niet of nauwelijks opslaan, een uitzondering hierop is vitamine B12. Een teveel aan de in water oplosbare vitamines verlaat het lichaam via de urine. Daardoor komt een teveel aan in water oplosbare vitamines bijna niet voor. De in vet oplosbare vitamines zijn lastiger uit te scheiden als het lichaam hier te veel van binnenkrijgt, daarom is het advies om spaarzaam te zijn met de in vet oplosbare vitamines.

Overzicht van de verschillende Vitamines

Vitamine A (Retinol Caroteen)

Vitamine A speelt een belangrijke rol bij de afweer, groei van de vacht, gebit en vernieuwing van de huidcellen, maar Vitamine A is natuurlijk zeer bekend om zijn positieve invloed op de ogen. Bij een tekort aan Vitamine A kan het zicht achteruit gaan, bij mensen met een vitamine A gebrek kan zelfs nachtblindheid ontstaan. 

Symptomen bij Vitamine A tekort: verminderde afweer, groeistoornissen, huidproblemen, nachtblindheid, oogontstekingen, verminderde vruchtbaarheid

In de praktijk zien we bij veel dieren vaak een combinatie van symptomen zoals bijvoorbeeld oogontstekingen en huidproblemen gepaard gaan met elkaar. Als deze symptomen zich voordoen kan een multivitamine uitkomst bieden en natuurlijk altijd even contact opnemen met de dierenarts.

VITAMINE B

Vitamine B is een in water oplosbare vitamine die de dieren zelf aanmaken via de ontlasting. Deze vitamine hoeft in principe niet extra aangeboden te worden, omdat de dieren deze zelf kunnen aanmaken. De voorwaarde is wel dat de dieren hun "nachtkeutels" kunnen opeten, anders kunnen ze de vitamine niet binnen krijgen, dus mocht het dier om welke reden dan ook zijn keuteltjes niet op kunnen eten dan is het wel verstandig om deze vitamine bij te voeren in de vorm van een supplement.

Wist je dat?
Het eten van eigen ontlasting "Coprofagie" wordt genoemd. Dit wordt door de dieren gedaan om Vitamine B uit de ontlasting op te nemen. Deze vitamine wordt in de darmen aangemaakt en wordt in de zogenaamde "nachtkeuteltjes" uitgescheiden.

Vitamine B kunnen we onderverdelen in een heel complex, te weten: B1, B2, B3, B5, B6, B8 of H, B11 en B12. De verschillende B vitamines zijn elk voor een ander deel verantwoordelijk.

Vitamine B1 (Thiamine): zenuwwerking, ontwikkeling van het embryo, regulering eetlust
Vitamine B2 (Riboflavine): ademhaling, groei
Vitamine B3 (Niacine): stofwisseling
Vitamine B5 (Pantotheenzuur): hormonen, stofwisseling
Vitamine B6 (Pyridoxine): stofwisseling, opslaan reservevoorraad energie in cellen
Vitamine B8 (Biotine): groei, immuunsysteem, vacht, huid. nagels
Vitamine B11 (Foliumzuur): stofwisseling in lever en darmen, aanmaak bloedcellen, hersenfunctie, anti-veroudering
Vitamine B12 (Cyanocovalamine): aanmaak bloedcellen, vorming weefsel en tanden

De meeste multivitamines voor knaagdieren en konijnen bevatten geen of een zeer lage hoeveelheid vitamine B. Vaak worden de B vitamines samen als groep genoemd: B complex. Het B complex bevat alle belangrijke B vitamines bij elkaar.

Symptomen bij Vitamine B tekort: zenuwaandoeningen, stress, verminderde eetlust, huidontstekingen, bloedarmoede, groeiachterstand, diarree, maagdarmstoornissen, embryonale sterfte, kale plekken, huidafwijkingen in het gezicht, moeheid, misvormingen van het skelet, ruwe huid en vacht, slijmvliesontsteking, vermagering, 

Vitamine C (Ascorbinezuur)

Vitamine C draagt bij aan de ijzeropname in het lichaam en is natuurlijk een sterke antioxidant. Vitamine C beschermt ook vitamine E en foliumzuur tegen oxidatie. Vitamine C moet alleen aan Cavia's bijgevoerd worden, alle andere knaagdieren en konijnen kunnen zelf namelijk Vitamine C aanmaken. Alleen de Cavia is deze eigenschap verloren tijdens het evolutieproces. Een goede caviavoeding is de ideale basis, daarnaast zijn verse (vitamine c rijke) groente een goede uitbreiding op het dieet van de Cavia en tot slot kan er nog een supplement gevoerd worden mochten er tekorten ontstaan. Het is goed om te weten dat Vitamine C wordt afgebroken door stress en aanvallen op de weerstand.  Vitamine C helpt ook gebits- en gewrichtsproblemen voorkomen.

Symptomen bij Vitamine C tekort: verminderde afweer, bloedarmoede, bloedend tandvlees

Vitamine D (Cholecalciferol)

Vitamine D speelt een belangrijke rol bij de kalkhuishouding in het lichaam en daarnaast ook bij de afweer en de spierwerking. Vitamine D is een in vet oplosbare vitamine die in de huid van de dieren wordt aangemaakt. Dieren die buiten komen en toegang hebben tot het zonnetje maken deze vitamine in voldoende mate aan. Dieren die binnen gehouden worden en ook niet in de buurt van een raam staan kunnen een gebrek aan Vitamine D krijgen.

Vitamine D wordt in het lichaam opgeslagen. Knaagdieren die in de zomer af en toe in het zonnetje mogen lopen kunnen Vitamine D aanmaken en opslaan voor de winter, maar vaak is dat niet voldoende en loopt de voorraad Vitamine D snel terug en is in het tweede deel van de donkere periode al nagenoeg op.

Het is een zeer belangrijke vitamine voor het lichaam, met name voor de weerstand. Voor jonge dieren is Vitamine D belangrijk voor de ontwikkeling van de botten.

Symptomen bij Vitamine D tekort: botontkalking, verlaagde weerstand, hartritmestoornissen

Vitamine E (Tocoferol)

Vitamine E is ook een in vet oplosbare vitamine die de weerstand van knaagdieren en konijnen ondersteunt, maar bovenal een belangrijke antioxidant is die een belangrijke rol speelt bij de voortplanting. Daarnaast speelt Vitamine E een rol bij de stofwisseling, vruchtbaarheid en ook werkt de vitamine als een antioxidant beschermend tegen vreemde stoffen.

Symptomen bij Vitamine E tekort: evenwichtsstoornissen, stoornissen bij de voortplanting

Vitamine K (Filochinon)

Vitamine K speelt een belangrijke rol bij de bloedstolling en aanmaak van eiwitten. Er zijn ook steeds meer aanwijzingen dat Vitamine K een rol speelt bij de aanmaak van botweefsel.

Symptomen bij Vitamine K tekort: vertraagde bloedstolling, onderhuidse bloedingen

Vitamines toedienen aan Knaagdieren en Konijnen

Zoals hierboven te lezen is, zijn vitamines onmisbaar voor het lichaam. Onder de juiste omstandigheden kunnen dieren zelf bepaalde vitamines aanmaken, dat zijn de vitamines C (behalve Cavia's) en D. De overige vitamines moeten uit de voeding komen. Het is daarom zeer belangrijk om knaagdieren en konijnen volledige voeding te geven die speciaal voor de diersoort is samengesteld.

Veel vitamines worden in het lichaam sneller afgebroken door stress. Het kan dus verstandig zijn om in tijden van stress (operaties, dierenartsbezoek, reis) de dieren te ondersteunen.

Er zijn grofweg drie manieren om extra vitamines toe te dienen aan knaagdieren en konijnen: Druppels, pilletjes en brokjes. 

Vitamine druppels: Deze kunnen eenvoudig door het drinkwater gegeven worden. Bij groepsdieren is de dosering niet helemaal per dier af te stellen, maar als periodieke boost is het ideaal. Meestal drinken de dieren ongeveer hetzelfde per dag.

Vitamine pilletjes: Worden eigenlijk alleen gegeven aan de iets grotere knaagdieren zoals Cavia's en werken prima. De dosering is per dier af te stellen. De pilletjes zijn vaak verrijkt met natuurlijke smaak van fruit. Sommige dieren willen het pilletje niet eten, hiervoor hebben we een handig tip! Mout Pasta kan helpen om een smaakloos pilletje iets aantrekkelijker te maken. Er hoeft maar een heel klein beetje op het pilletje gedaan te worden.

Vitamine Granulaat/Brokjes/Pellets: Zijn kleine brokjes die door het voer gemengd kunnen worden. De dieren eten ze dan mee met hun standaard voer. De brokjes zijn meestal gemaakt in de vorm van een kruiden pellet die is verrijkt met de essentiële vitaminen. Bij groepsdieren is het lastiger te doseren, maar ook hier kan het één keer in de zoveel tijd, bijvoorbeeld in de winter gegeven worden als boost voor alle dieren.